Zespół jelita drażliwego

Żyjemy w coraz większym pośpiechu i stresie. To syndrom naszych czasów. Często nie mamy czasu ani na przygotowanie posiłku, ani na spokojną konsumpcję. Niestety może to skutkować rozmaitymi dolegliwościami.

Czym jest zespół jelita drażliwego?

Na bóle brzucha, biegunki i zaparcia skarży się bardzo wiele osób. Jeśli utrzymują się one przez dłuższych czas, możemy mieć do czynienia z zespołem jelita drażliwego. Są to przewlekłe dolegliwości jelita cienkiego i grubego, na które cierpi już 100 mln ludzi na całym świecie, częściej kobiety niż mężczyźni. Określa się je również jako IBS (od angielskiej nazwy „irritable bowel syndrome”), czyli „jelito spastyczne” lub „spastyczne zapalenie jelita grubego”.

Symptomy IBS bywają mylone z zapalną chorobą jelit – tzw. chorobą Leśniowskiego-Crohna, czyli wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Podobne objawy dają również: nietolerancja laktozy, alergie pokarmowe oraz nowotwory przewodu pokarmowego. Dlatego osoby, które obserwują u siebie jakiekolwiek dolegliwości sugerujące IBS, i to utrzymujące się przed dłuższy czas, powinny koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Postacie zespołu jelita drażliwego

Zespół jelita drażliwego może mieć rozmaitą postać. Niektóre osoby uskarżają się na uporczywe biegunki. Problemem innych są ciągłe zaparcia. W przypadku trzech wypróżnień dziennie, luźnych stolców i nagłego parcia na stolec mamy do czynienia z tzw. postacią biegunkową. Twarde lub grudkowate stolce, mniej niż trzy wypróżnienia w ciągu tygodnia i wysiłek w trakcie wypróżniania się charakteryzują postać zaparciową. Zaparcia i biegunki mogą również występować naprzemiennie, a wtedy mówimy o postaci mieszanej. Lekarze nie wiedzą do końca, co wywołuje IBS.

 Przyjmuje się jednak, że przyczynami rozwoju IBS mogą być:

• zaburzenia perystaltyki jelit,
• nadwrażliwość otrzewnej, czyli błony wyściełającej wnętrze jamy brzusznej i znajdujących się w niej organów,
• zaburzenia w obszarach mózgu odpowiedzialnych za pracę jelit,
• częste biegunki infekcyjne,
• uwarunkowania genetyczne (na zespół jelita drażliwego cierpi często wiele osób w jednej rodzinie).

Chory wykazuje większą wrażliwość przewodu pokarmowego niż osoba zdrowa – stąd też nazwa „zespół jelita drażliwego”. Na przykład ma uczucie wzdęcia już przy niewielkiej ilości gazów nagromadzonych w jelitach.

Objawy IBS mogą się nasilać z powodu:

• złej diety (żywności wysoko przetworzonej),
• nieregularnych posiłków (źródło: gastryczne.pl).

Leczenie zespołu jelita drażliwego

Na obecnym etapie wiedzy medycznej IBS jest nieuleczalny i chorzy muszą się nauczyć z nim żyć. Postępowanie lekarza polega przede wszystkim na wyjaśnieniu pacjentowi natury choroby i jej symptomów oraz omówieniu sposobów radzenia sobie z dokuczliwymi objawami. Chorzy muszą przede wszystkim wyeliminować z diety to, co je wywołuje lub nasila. Należy unikać na przykład mannitolu i sorbitolu, które są składnikiem słodzików, ponieważ wywołują one i nasilają biegunkę. Polecane jest również ograniczenie tłuszczów, surowych warzyw i owoców oraz napojów z kofeiną.

Ważna jest także odpowiednia ilość płynów w diecie, zwłaszcza przy biegunkach, które odwadniają i obniżają poziom elektrolitów. Lekarz może również zapisać pacjentowi leki działające bezpośrednio na mięśnie przewodu pokarmowego, co usprawni perystaltykę jelit. Pomocna jest np. trimebutyna, która poprawia perystaltykę jelit, przynosi ulgę w bólach brzucha wywołanych zaburzeniami trawienia. U niektórych osób pomocna może okazać się dieta bezglutenowa. Statystyki mówią, że u 30% chorych na IBS zdiagnozowano także nadwrażliwość na gluten. Pozytywne efekty daje umiarkowana aktywność fizyczna. Objawy może złagodzić również przyjmowanie probiotyków – przede wszystkim takich, które zawierają bakterie ze szczepów Lactobacillus, Bifidobacterium i Streptococcus (źródło: radioklinika.pl).

IBS u dzieci

Objawy zespołu jelita drażliwego pojawiają się w większości przypadków u osób w wieku 20–40 lat, ale zespół jelita drażliwego występuje również u dzieci. Im pacjent jest młodszy, tym trudniejsze staje się postawienie prawidłowej diagnozy. Dzieje się tak, ponieważ układ pokarmowy dzieci jest niedojrzały i z tego powodu mogą pojawiać się dolegliwości podobne do symptomów IBS. Diagnozę utrudnia również to, że maluch nie potrafi powiedzieć, co go boli oraz zlokalizować i opisać rodzaju bólu. Zespół jelita drażliwego u dzieci stwierdza się więc wtedy, gdy przez minimum trzy miesiące rodzice obserwują bóle brzucha, które ustępują po wypróżnieniu, biegunki, zaparcia lub, w przypadku mieszanej postaci choroby, dolegliwości te pojawiają się naprzemiennie (źródło: www.mojbrzuch.pl).

Objawy sugerujące zespół jelita drażliwego są męczące i mogą utrudnić chorym codzienne życie. Gdy podejrzewamy u siebie IBS, powinniśmy skonsultować się z lekarzem i stosować się do jego zaleceń.