Ból brzucha w ciąży – kiedy jest niebezpieczny?

Ból brzucha w ciąży nie musi świadczyć o tym, że dzieje się coś niepokojącego. To często normalny sygnał, że dziecko rośnie, porusza się. Jak odróżnić niegroźną, przejściową dolegliwość od sygnałów alarmujących?

Przyczyny bólu brzucha w ciąży

Ból brzucha to dość częsta dolegliwość u kobiet w ciąży. Może mieć różne przyczyny, nasilenie, umiejscawiać się w różnych częściach jamy brzusznej. Zazwyczaj wiąże się z powiększającą się macicą i ruchami dziecka, a pod koniec ciąży także ze zbliżającym się porodem (towarzyszą mu skurcze). Kiedy nie należy lekceważyć tej dolegliwości?

Ból brzucha w pierwszych tygodniach ciąży

Ból towarzyszy wówczas powiększaniu się macicy. Kobieta może odczuwać ciągnący ból, przede wszystkim w okolicy pachwin, a ponadto napięcie w dole brzucha. Jednocześnie częściej odczuwa potrzebę pójścia do toalety (macica uciska m.in. pęcherz moczowy).

Ból brzucha i wzdęcia mogą pojawiać się także na skutek zwolnienia pracy jelit, których przyczyną są zmiany hormonalne, zachodzące w pierwszych trzech tygodniach ciąży.

Sygnałami alarmującymi, mogącymi świadczyć o poronieniu, są jednak takie objawy jak:

• plamienie,
• krwawienie,
• brązowa wydzielina.

Silny ból wraz z plamieniem i krwawieniem towarzyszy także ciąży pozamacicznej, która jest stanem zagrożenia życia i wymaga hospitalizacji. Uwaga – ból brzucha w czasie ciąży może też świadczyć o infekcji układu moczowo płciowego, która zdarza się dość często u ciężarnych. Zapobiegawczo warto zażywać probiotyki dla kobiet w ciąży oraz żurawinę (źródło: ciaza.mp.pl).

Ból brzucha w drugim trymestrze

Przyczyną bólu brzucha w drugim trymestrze jest dalsze rozciąganie się macicy – ból może występować w okolicy podbrzusza oraz w obrębie pleców. Ucisk macicy na moczowód może też wywołać kłujący ból na prawo lub lewo od pępka, promieniujący niekiedy do pachwin. Złagodzi go położenie się przyszłej mamy na przeciwległym boku niż ten, w którym odczuwa ona objawy kłucia. Symptomy te ustępują samoistnie, gdy macica w wystarczającym stopniu powiększy się i przemieści ku górze, likwidując ucisk. Ponadto z czasem mogą pojawić się bóle powiązane z ruchami dziecka, odbierane jako „kopanie” i „wiercenie się”. Niepokojące i wymagające pomocy lekarskiej są natomiast bóle silne, regularne, połączone z twardością brzucha. Mogą być sygnałem przedwcześnie odklejającego się łożyska.

Ból brzucha w trzecim trymestrze

Pojawiają się wówczas niebolesne skurcze macicy (skurcze Braxtona-Hicksa). Macica na krótki czas twardnieje, po czym wraca do normy. Jednak utrzymująca się przez dłuższy czas twardość macicy wraz z silnym bólem od strony krzyża oraz zmiany charakteru wydzieliny z pochwy wymagają kontroli lekarza, ponieważ mogą być sygnałem przedwczesnego porodu. Silny ból w dole brzucha może z kolei świadczyć o przedwczesnym odklejeniu się łożyska. Krwawienie bywa natomiast symptomem łożyska przodującego.

Po 36 tygodniu ciąży zaczynają pojawiać się tzw. skurcze przepowiadające, objawiające się twardnieniem brzucha i niekiedy silniejszym bólem. Występują one kilka razy w tygodniu, nieregularnie.

Bezpieczne leki w ciąży

W ciąży nie należy stosować niektórych, na ogół bezpiecznych, sposobów na ból brzucha, takich jak chociażby przykładanie ciepłego termoforu do bolącego miejsca. Bez konsultacji z lekarzem nie wolno też przyjmować leków rozkurczowych i przeciwbólowych, dostępnych bez recepty. Dolegliwości bólowe często łagodzi przyjęcie wygodnej pozycji, uniesienie nieco wyżej nóg w pozycji leżącej, relaks. Jeżeli ich przyczyną są zaparcia i wzdęcia, ciężarnej pomoże lekkostrawna dieta bogata w błonnik pokarmowy. Utrzymujące się dłużej dokuczliwe bóle należy zgłosić lekarzowi, który zdecyduje, jakie leki trzeba zastosować.

Ból brzucha u przyszłej matki jest najczęściej normalną reakcją organizmu na zachodzące w nim zmiany. Jednak silny ból, z regularnymi skurczami, plamieniem czy krwawieniem, a także wszelkie inne niepokojące objawy należy zgłaszać lekarzowi.